Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019

Σκέψεις μαζί ...


γράφει η Ναταλί Φουντουκάκη

Η Τέχνη της Απραξίας
Όταν μιλάμε για Τέχνη, στο μυαλό μας έρχονται οι έννοιες της δημιουργίας, της έκφρασης, της φαντασίας, που διεγείρουν το νου και το συναίσθημα. Πώς λοιπόν, θα ρωτούσε κάποιος, η Απραξία, που σημαίνει την απουσία οποιασδήποτε πράξης, θα μπορούσε να πάρει τα χαρακτηριστικά της Τέχνης; Στην εποχή της ταχύτητας, της επίτευξης και της αποτελεσματικότητας, όπου κάθε παύση θεωρείται αργοπορία και χάσιμο πολύτιμου χρόνου, το να μην πράττει κανείς, μοιάζει σαν αμάρτημα, σαν προσβολή της εξέλιξης και μόνο τέχνη της τεμπελιάς θα το χαρακτήριζε κάποιος κοροϊδευτικά. Και όμως...σε άλλες φιλοσοφίες σκέψης, όπως στην κινέζικη, η απραξία είναι μια μέθοδος για την αποτελεσματικότητα!
Αντί να ορίζουν στόχους και να καταστρώνουν σχέδια, ανιχνεύουν την «κατάσταση» και το «δυναμικό της κατάστασης», έτσι ώστε να συντονιστούν με τη φυσική πορεία των πραγμάτων και να κάνουν τις συνθήκες να δουλέψουν για λογαριασμό τους. Στην ευρωπαϊκή σκέψη αντίστοιχα μιλάμε για ευνοϊκές συγκυρίες και πρόσφορες συνθήκες. Την ίδια προσέγγιση συναντάμε και στην αρχαία Ελλάδα· η ομηρική λέξη «μήτις» σημαίνει την ικανότητα να αξιοποιείς τις περιστάσεις, να αντιλαμβάνεσαι πώς εξελίσσεται η κατάσταση και να εκμεταλλεύεσαι την πορεία που σε ευνοεί. Η τέχνη της απραξίας είναι ακριβώς αυτό· η ικανότητα να εντοπίσεις τους πρόσφορους παράγοντες και να τους αξιοποιήσεις προς όφελός σου. Η στρατηγική αυτή δε χρειάζεται τυμπανοκρουσίες και ηρωισμούς, χρειάζεται παρατήρηση, αναστοχασμό και ενσυνειδητότητα, ώστε να μπορέσεις να ανιχνεύσεις τις ροπές των πραγμάτων. Στην κινέζικη σκέψη ο όρος «απραξία» εκφράζεται ολοκληρωμένα με το «να μην πράττεις τίποτα, αλλά να γίνουν όλα». Πώς..; Μέσω της ωρίμανσης των συνθηκών, της αυτορύθμισης, της αδιάκοπης ανανέωσης της κατάστασης. Ένα εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι: τι κάνω εάν, στην προσπάθειά μου να εντοπίσω έναν πρόσφορο ευνοϊκό παράγοντα, δεν βρω τίποτα; Η απάντηση είναι: δεν κάνεις τίποτα! Πρέπει να περιμένεις. Επειδή ο κόσμος δεν σταματά να ανανεώνεται, η κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι θα μεταμορφωθεί, θα αναδείξει αναπόφευκτα νέα ενδεχόμενα στα οποία θα μπορείς να στηριχτείς. Περιμένοντας προστατεύεσαι, αφήνοντας την κακή συγκυρία να περάσει. Η εφαρμογή της συνειδητής απραξίας δεν είναι καθόλου εύκολη. Είναι μια τεχνική που απαιτεί αυτοπειθαρχία, αυτοσυγκράτηση, ηρεμία, ψυχραιμία και καθαρό μυαλό, ώστε την καταλληλότερη στιγμή, να επιλέξεις την προσφορότερη λύση. Με το να την εξασκείς, γίνεσαι όλο και καλύτερος, την αναπτύσσεις και μπορείς να την εξελίξεις σε Τέχνη! Η Τέχνη της Απραξίας είναι πολύ πιθανό να σου δώσει πολλές φορές το προβάδισμα, έναντι εκείνων που πράττουν βεβιασμένα και αλόγιστα, χωρίς να υπολογίζουν το δυναμικό των καταστάσεων και των συνθηκών.
Επόμενο άρθρο: «Οι σοφοί άνθρωποι μαθαίνουν πολλά από τους εχθρούς τους»,   
                                                                                                                                     Αριστοφάνης